Sài Gòn Tiệm xưa quán cũ: Ăn ‘tô xe lửa’ ở tiệm phở Tàu Bay

Phở Tàu Bay Sài Gòn không chỉ gây ấn tượng với du khách mà còn là một món ăn hoài niệm của nhiều thế hệ người Sài Gòn xưa – nay.

Ghé tiệm phở Tàu Bay có thâm niên ở Sài Gòn xưa, nằm ngay mặt tiền con đường sầm uất bậc nhất Q.10, TP.HCM là Lý Thái Tổ hôm nay, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng: Vô tiệm phở có nhân viên mặc áo vàng hay áo đỏ đây ta? Lý do là tiệm phở Tàu Bay xưa ở đây vốn có từ những năm 1954 chỉ là 1 tiệm, nay lại có tới 2 tiệm cùng hiệu Tàu Bay. Lẽ nào có một quán giả và một quán thật như mấy tấm bảng hiệu bên ngoài?

Đi ăn phở Tàu Bay, rẽ trái hay… quẹo phải ?

Ông Phạm Đình Khang, 71 tuổi, người con út của chủ tiệm phở Tàu Bay năm xưa, nay cũng là chủ tiệm “phở Tàu Bay áo vàng”, cười vui vẻ lý giải: “Áo vàng cũng được, áo đỏ cũng được. Chỉ là tùy cảm nhận của thực khách mà thôi. Đều là phở Tàu Bay cả. Có điều tiệm phở áo vàng thì của tôi, là tiệm mở trước từ năm 1954, khi ba mẹ tôi di cư vào Sài Gòn. Tiệm áo đỏ là của mấy người anh em ruột, vào Sài Gòn sau 1975. Khoảng năm 2005 về trước thì hai tiệm là hai căn nhà của cha mẹ, chung một tiệm. Sau này khi mẹ tôi mất thì mới tách ra”. Tiệm áo vàng của ông Khang hút khách là bởi theo đánh giá của nhiều thực khách quen thì tiệm mang phong vị phở Nam nhiều hơn, và mở sớm hơn, từ trước năm 1954 nên có nhiều thế hệ khách quen vì nhớ vị xưa mà ghé tiệm đến giờ.

Hai vị khách một già một trẻ yêu thích phở Tàu Bay

Kể về lịch sử tiệm phở Tàu Bay từ những năm 1954 và cái tên “kỳ kỳ, ngộ ngộ”, ông Khang nói: “Ông cụ đẻ tôi là người gốc Nam Định, sau lên Hà Nội lập nghiệp bằng nghề phở. Tới năm 1954 thì di cư vô Nam. Hồi còn ở Hà Nội, tiệm phở của bố tôi có tên “Phở Nhân” – tên ông cụ. Ông cụ mua 2 căn nhà ở đường Gia Long, từ nhà đi bộ 5 phút tới hồ Tây. Ngay góc ngã tư gần hồ có trại lính Pháp, tụi nó tới ăn phở cứ nói tới nói lui về tàu bay, tên lửa… Ông cụ thấy vui tai nên khi vô đây mở tiệm mới lấy tên là phở Tàu Bay, bán tô phở đặc biệt thì kêu tô xe lửa là vậy”.

Người khai nghiệp phở Tàu Bay là ông Phạm Đình Nhân, ba ông Khang. Ông Nhân có 6 người con, khi di cư vào Sài Gòn thì ông chỉ đưa theo 3 người con nhỏ. Sau năm 1975, 3 người con lớn mới vào phụ quán cùng cha mẹ. Lúc đầu, ông Khang – con út được ba mẹ cho mở tiệm ở đường Nguyễn Tri Phương. Còn tiệm phở Tàu Bay gốc Lý Thái Tổ bây giờ, ông Nhân giao cho cô con dâu thứ 3 vì cô này có tới 9 người con. Ông Khang nói thêm: “Bố mẹ tôi nói truyền nghề cho con dâu vì chị ấy có tới 9 người con, có cái nghề thì chị ấy mới nuôi được đàn con. Sau 1975, bà cùng gia đình cũng đi định cư ở Mỹ và nghỉ nghề luôn”. Sau này khi mẹ mất, ông Khang dời tiệm phở về Lý Thái Tổ làm chung với 3 anh em vào sau năm 1975.

Hai tiệm phở Tàu Bay bây giờ chính thức tách đôi từ năm 2015. Ông Khang chia sẻ: “Mình không đánh giá phở bên kia ngon hay không, chỉ nghe khách nói là bên đó thì vị Bắc nhiều hơn. Bên mình thì giữ vị Nam. Nhưng giá cả như nhau, bán thì phải có cạnh tranh mới vui chứ. Tùy khách thôi, ai thích vị quán nào thì ghé quán đó”.

Ông Khang luôn vui vẻ chụp hình cùng khách ghé quán

Nghề cực lắm !

Có ngày, tiệm phở của ông Khang bán cả trên dưới 500 tô. Trung bình thì khoảng 200 – 300 tô. Giá dao động từ 60 – 75 ngàn đồng tùy tô. Với giá này, tiệm phở Tàu Bay của ông cũng ngang với những quán phở có tiếng ở Sài Gòn như: phở Phú Gia trên đường Lý Chính Thắng, phở Dậu đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa hay một tiệm phở cũng xưa như phở Tàu Bay là phở Minh ở đường Pasteur, Q.1. Tiệm phở của ông Khang mở cửa từ… 3 – 4 giờ sáng hằng ngày. Lý giải, ông Khang nói: “Xưa bố mẹ tôi còn mở từ 2 giờ sáng. Lúc đó là giờ về của những người làm đêm như dân vũ trường, nghệ sĩ… Nhưng cũng là giờ chuẩn bị đi làm của đám phu phen, thợ thuyền lao động ở các khu chợ đầu mối. Vợ chồng tôi theo phụ bố mẹ từ lúc còn thanh niên nên quen nếp, đi ngủ từ 5 giờ chiều, sáng sớm 2 – 3 giờ là dậy mở tiệm. Phố xá lúc ấy vắng, khách loe hoe nhưng quen nếp cả gần 70 năm nay rồi”.

Là con út nhưng lại mê nghề của cha nên ông Khang theo học nghề phở từ bé. Nghề làm phở cực lắm vì thức khuya dậy sớm, người với nhà cửa lúc nào cũng bận rộn từ sáng sớm tới tối khuya. Phở không có hồi quế thì mất mùi phở, nên ngũ vị hương phải có liều lượng, cho lố nó hăng lên. Phở có mùi hồi đậm ăn về khát nước.

Ăn phở Tàu Bay, nước phở đặc biệt không có vị hồi, quế.

Ông Khang nói: “Khách tôi xưa nay có người trên 70 tuổi, có người 90 tuổi đi định cư rồi nhưng có dịp về VN là kiểu gì cũng phải ghé Tàu Bay làm một tô xe lửa bự chảng mới đã đời”.

Gần 70 năm sống với nghề phở gia truyền, ông Khang bảo có lẽ nhờ làm phở mà ông khỏe đến bây giờ. Chỉ tiếc là con cháu không ai thích theo nghề vì cực quá, lễ tết cũng không được nghỉ đi chơi như người ta. Ông Khang từng nhượng quyền công thức phở cho một doanh nhân Đài Loan, ông cũng chia sẻ sau này có lẽ khi ông không bán nữa thì chỉ còn tiệm phở áo đỏ mà thôi. “Bên ấy có con cháu đông nên có lẽ họ còn giữ nghề. Vợ chồng tôi giờ lớn tuổi rồi, có lẽ cũng làm vài năm nữa còn dành thời gian nghỉ ngơi…”. (còn tiếp)

Theo Lê Vân/Thanhnien.vn