Khủng hoảng năng lượng và Ukraine là ưu tiên hàng đầu của Hội nghị thượng đỉnh EU

Bên cạnh cuộc khủng hoảng năng lượng, Ukraine cũng sẽ ưu tiên hàng đầu nằm trong chương trình nghị sự của thượng đỉnh EU.

Việc tìm kiếm một chiến lược chung để xoa dịu thị trường năng lượng ốm yếu của EU được thiết lập để thúc đẩy các cuộc thảo luận tại Brussels khi các nhà lãnh đạo EU tham dự hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày 20-21/10.

Giá năng lượng – được xác định bởi giá khí đốt, than đá và dầu – đã tăng vọt trên toàn cầu sau khi các lệnh đóng cửa Covid-19 được dỡ bỏ và các nền kinh tế mở cửa và cuộc chiến ở Ukraine chỉ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng. Hơn nữa, việc Moscow cắt nguồn cung cấp khí đốt cho EU đã có tác động tích cực đến giá khí đốt trong khối. Mức giá đã tăng lên mức cao kỷ lục là € 335 ($ 337) mỗi megawatt giờ (MWh) vào mùa xuân. Kể từ đó, giá đã giảm xuống khoảng € 225 mỗi MWh, nhưng vẫn tăng 300% kể từ đầu năm 2022.

Các nhà nghiên cứu cho rằng nếu chiến tranh tiếp tục leo thang, giá khí đốt ở châu Âu sẽ vẫn tương đối cao. Mức giá sẽ ở khoảng 80 €/megawatt giờ vào năm 2025, cao hơn gấp 4 lần so với những gì đang sử dụng hiện nay, và đây sẽ là một vấn đề lớn đối với các ngành công nghiệp và cả đối với người tiêu dùng. Các nhà lãnh đạo EU và các bộ trưởng năng lượng EU đã tổ chức một loạt cuộc họp trong vài tuần qua để tìm giải pháp giảm mức giá cao này. Nhưng một chiến lược thống nhất vẫn chưa được đưa ra. Sự chia rẽ vẫn tồn tại về “giới hạn giá”, với một số quốc gia EU, bao gồm Bỉ, Ý, Ba Lan và Hy Lạp muốn giới hạn giá bán buôn trên toàn châu Âu đối với khí đốt. Những nước khác như Hà Lan và Đức phản đối động thái này, vì lo ngại nó sẽ làm tổn hại đến cung và cầu khí đốt toàn cầu.

Thủ tướng Bỉ Alexander de Croo cho biết “nếu châu Âu đặt giới hạn giá khí đốt cao hơn 5% so với các khu vực như châu Á, tất cả các thương nhân trên thế giới sẽ tiếp tục bán ở châu Âu, vì họ sẽ vẫn được giá hấp dẫn hơn châu Á.” Nhưng theo Philipp Lausberg, một nhà phân tích tại Trung tâm Chính sách châu Âu có trụ sở tại Brussels, rất khó để đạt được một thỏa thuận toàn châu Âu để tài trợ cho giới hạn giá.

Nhiều quốc gia giàu có, đặc biệt là Đức, vẫn đang thận trọng về việc đóng góp nhiều tiền hơn ở cấp độ châu Âu. Nhưng với tư cách là một khối, EU có vị thế đàm phán mạnh mẽ hơn nhiều so với các quốc gia thành viên riêng lẻ, và điều này sẽ cho phép EU đàm phán giá rẻ hơn, sau đó sẽ có lợi cho người tiêu dùng.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel đã kêu gọi các nhà lãnh đạo của khối đi đến một giải pháp thống nhất về vấn đề này tại hội nghị thượng đỉnh, đặc biệt là trong bối cảnh hoàn cảnh khác nhau trong nước. EU cần tập trung vào việc giảm nhu cầu, đảm bảo an ninh của nguồn cung và kiềm chế giá cả. Các nhà lãnh đạo EU cũng sẽ thảo luận về các đề xuất của Ủy ban châu Âu nhằm kiềm chế cuộc khủng hoảng năng lượng.

Cơ quan điều hành của khối đã đề xuất rằng như một “biện pháp cuối cùng”, EU nên đặt ra giới hạn đối với việc trao đổi khí đốt chính của châu Âu, Cơ sở chuyển nhượng quyền sở hữu (TTF), một trung tâm thương mại ảo ở Hà Lan, gợi ý rằng điều này sẽ giúp giảm giá cả và không làm sai lệch nhu cầu.

Khi các cuộc biểu tình nổ ra trên khắp châu lục về giá năng lượng tăng vọt, Ủy ban cũng đã đề xuất rằng các quốc gia EU có thể sử dụng gần 40 tỷ euro từ ngân sách của khối để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng. EU cũng sẽ giới thiệu một cơ chế tạm thời để hạn chế giá quá cao trong mùa đông này, trong khi phát triển một tiêu chuẩn mới để Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) sẽ được giao dịch với giá công bằng hơn.

Trung tâm Chính sách châu Âu cho rằng trong khi chỉ số giá dựa trên LNG mới sẽ tương đối dễ áp ​​dụng và có thể giảm giá tương đối nhanh, nó sẽ phụ thuộc vào giá của LNG, hiện đang rẻ hơn so với khí đường ống. từ Nga, vẫn ổn định. Nếu giá LNG tăng trở lại, toàn bộ biện pháp này không giúp ích gì cho châu Âu nữa. Và một vấn đề khác là nếu đưa ra một chỉ số mới, thì cũng cần những người tham gia thị trường thực sự sử dụng chỉ số đó vì nó mới và mọi người chưa tin tưởng. Điều đó thường mất nhiều thời gian.

Bên cạnh cuộc khủng hoảng năng lượng, các phương tiện tiềm năng hỗ trợ Ukraine khi chiến tranh tiếp tục hoành hành cũng sẽ nằm trong chương trình nghị sự của thượng đỉnh EU.

Bình luận về cách các lực lượng Nga tiếp tục ném bom vào các khu vực dân sự ở Ukraine, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nhấn mạnh rằng ông muốn các nhà lãnh đạo EU thảo luận về sự hỗ trợ của họ đối với Ukraine và giải quyết cách khối có thể đáp ứng các nhu cầu trước mắt của Kyiv trong trung và dài hạn. Đầu tuần này, các ngoại trưởng EU đã ký một thỏa thuận nhằm tăng cường lực lượng quân sự của Ukraine, đồng thời điều tra việc Iran tham gia cung cấp vũ khí cho Nga.

Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo EU tổ chức “một cuộc thảo luận chiến lược” về Trung Quốc, nhằm phát triển một chiến lược thống nhất hướng tới đối phó với Bắc Kinh trong tương lai gần. Khối vẫn chia rẽ về chính sách đối với Trung Quốc, với các nước như Đức gần đây cứng rắn lập trường đối với Bắc Kinh hơn và Pháp theo đuổi cách tiếp cận hạn chế, trong khi các nước Baltic đang đánh giá lại quan hệ của họ.

Nhưng đối với Mathieu Duchatel, Giám đốc Chương trình châu Á tại Institut Montaigne ở Paris, sự hội tụ trong nội khối châu Âu về nhiều yếu tố trong chính sách của Trung Quốc là điều “phi thường” trong những năm gần đây. EU đã xây dựng một hộp công cụ gồm các biện pháp phòng thủ để giải quyết nhiều bất cân xứng trong quan hệ thương mại và đầu tư giữa EU-Trung Quốc, từ sàng lọc đầu tư đến lệnh cấm lao động cưỡng bức gần đây. Mặc dù chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của EU cung cấp cho các quốc gia thành viên EU những hướng dẫn hữu ích để đa dạng hóa thương mại và đầu tư từ Trung Quốc sang các đối tác ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Châu Âu vẫn đoàn kết trong chương trình nghị sự phòng thủ đối với Trung Quốc.

Theo Duy Hưng/congthuong.vn