Mặt tối tại mỏ ‘vàng trắng’ khổng lồ ở Mỹ

Đây là mỏ ‘vàng trắng’ quy mô nhất tại Mỹ trong 10 năm qua.

Trên đỉnh một ngọn núi lửa đã ngừng hoạt động từ lâu ở phía bắc bang Nevada, các công nhân đang chuẩn bị cho nổ mìn để khoét một cái hố khổng lồ sẽ đóng vai trò là mỏ lithium quy mô lớn mới đầu tiên ở Mỹ trong hơn một thập kỷ – một nguồn cung cấp nội địa mới của một thành phần thiết yếu trong pin ô tô điện và năng lượng tái tạo.

Lithium được mệnh danh là “vàng trắng” và mỏ “vàng trắng” này có thể giúp giải quyết sự phụ thuộc gần như hoàn toàn của Mỹ vào các nguồn lithium nước ngoài.

Nhưng dự án khai thác litthium quy mô lớn có tên Thacker Pass lithium, thuộc Công ty khai thác Lithium Americas Corp (trụ sở tại Canada), đã gặp phải sự phản đối từ các thành viên của một bộ lạc người Mỹ bản địa, các chủ trang trại và các nhóm môi trường do họ lo ngại về việc sử dụng hàng tỷ gallon nước ngầm quý giá nơi này; chưa hết, việc khai thác còn có khả năng gây ô nhiễm lớn, đồng thời để lại hậu quả là một đống chất thải khổng lồ.

Dự án Thacker Pass lithium, được chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump phê duyệt, có thể trở thành nguồn cung cấp lithium lớn nhất của Mỹ – một kim loại có nhu cầu tăng cao trên toàn cầu do được sử dụng trong các phương tiện giao thông điện.

Lithium Americas Corp cho biết dự kiến sẽ có quyết định cuối cùng của tòa án về vấn đề này vào cuối tháng 9/2022, Reuters thông tin.

XANH vs. KHÔNG XANH

Cuộc chiến tranh giành mỏ lithium ở Nevada là biểu tượng của một căng thẳng cơ bản đang nổi lên khắp thế giới: Xe điện và năng lượng tái tạo có thể không xanh như vẻ ngoài của chúng.

Việc sản xuất các nguyên liệu thô như lithium, coban và niken cần thiết cho các công nghệ này lại thường gây hại cho đất, nước, động vật hoang dã và con người.

Xe điện và năng lượng tái tạo có thể không xanh như vẻ ngoài của chúng. Ảnh: Internet

Vấn đề môi trường thường bị bỏ qua, một phần vì đang có một cuộc chạy đua giữa Mỹ, Trung Quốc, châu Âu và các cường quốc khác. Liên quan đến các cuộc tranh giành và chiến tranh trong quá khứ về vàng và dầu mỏ, các chính phủ đang đấu tranh để giành quyền tối cao đối với các khoáng sản có thể giúp các quốc gia đạt được vị thế thống trị về kinh tế và công nghệ trong nhiều thập kỷ tới.

Các nhà phát triển và các nhà lập pháp coi dự án tại Nevada này, được phê duyệt lần cuối trong những ngày cuối cùng của chính quyền Trump, là một phần cơ hội để Mỹ trở thành nước đi đầu trong việc sản xuất một số nguyên liệu thô cho ngành xe điện và năng lượng tái tạo, khi Tổng thống Biden quyết liệt hành động để chống lại biến đổi khí hậu. Ngoài Nevada, các doanh nghiệp đã đề xuất địa điểm sản xuất lithium ở các bang California, Oregon, Tennessee, Arkansas và North Carolina.

Sự xung đột này giúp giải thích tại sao những tháng gần đây trên khắp nước Mỹ lại xuất hiện một cuộc tranh cãi về cách tốt nhất để chiết xuất và sản xuất một lượng lớn lithium theo cách ít phá hủy hơn nhiều so với cách khai thác đã được thực hiện trong nhiều thập kỷ.

Chỉ trong 3 tháng đầu năm 2021, các công ty khai thác lithium của Mỹ đã huy động được gần 3,5 tỷ đô la từ Phố Wall – gấp 7 lần số tiền huy động được trong 36 tháng trước đó, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp – để thấy cuộc chạy đua điên cuồng đang diễn ra.

Một số nhà đầu tư đang ủng hộ các lựa chọn thay thế bao gồm kế hoạch chiết xuất lithium từ nước mặn bên dưới hồ lớn nhất của California – Biển Salton – cách khu vực thuộc dự án Thacker Pass lithium khoảng 965 km về phía nam.

Lithium Americas Corp (Canada) mong muốn thúc đẩy chuỗi cung ứng lithium trên toàn Bắc Mỹ. Ảnh: Lithium Americas Corp.

Tại Biển Salton (một hồ nước mặn nằm trên đứt gãy San Andreas), các nhà đầu tư có kế hoạch sử dụng các hạt được phủ đặc biệt để chiết xuất muối lithium từ chất lỏng nóng được bơm lên từ tầng chứa nước sâu hơn 1.200 mét dưới bề mặt. Các hệ thống khép kín sẽ được kết nối với các nhà máy điện địa nhiệt tạo ra điện không phát thải. Và trong quá trình này, họ hy vọng sẽ tạo ra doanh thu cần thiết để khôi phục lại hồ, vốn đã bị làm bẩn bởi dòng chảy độc hại từ các trang trại trong khu vực trong nhiều thập kỷ.

Các doanh nghiệp cũng đang hy vọng chiết xuất lithium từ nước muối ở các bang Arkansas, Nevada, North Dakota.

Mỹ cần nhanh chóng tìm nguồn cung cấp lithium mới khi các nhà sản xuất ô tô tăng cường sản xuất xe điện. Lithium được sử dụng trong pin ô tô điện vì nó nhẹ, có thể tích trữ nhiều năng lượng và có thể sạc lại nhiều lần.

Theo Trang Ly/soha.vn